ปลาหมึก ขุนศึกแห่งท้องทะเลผู้มากหนวด

ปลาหมึก เรื่องหมึกๆคือหัวข้อที่เรากล่าวถึงในบทความนี้ ในส่วนเนื้อหานี้เราจะบรรยายถึงประเภทหมึกที่เราเคยกินหรืออาจรู้จัก การปรุงอาหาร และประโยชน์ที่มนุษย์เราได้รับจากการรับประทาน

ปลาหมึกเนื้อกรุบ ผุบโผล่จากผืนน้ำ

ปลาหมึกหรือหมึก เป็นสัตว์ทะเล สัตว์น้ำเค็ม ที่ไม่มีกระดูกสันหลัง เคลื่อนที่ได้รวดเร็ว ว่องไว และ มีขนาดใหญ่ มีหนวดรอบปาก 4-5 คู่ บนหนวดมีปุ่มดูดเรียงเป็นแถว ใช้สำหรับจับเหยื่อป้อนเข้าปากเป็นอาหาร  หมึกเป็นสัตว์ที่จัดอยู่ในตระกูลจำพวกมอลลัส (molluscs) เป็นสัตว์ในไฟลัมมอลลัสกา (mollusca) ซึ่งเป็นไฟลัมเดียวกับหอย 

ปลาหมึกยังเป็นสัตว์ ที่มีวิวัฒนาการมากที่สุดในไฟลัมนี้อีกด้วย  ทั้งเป็นอาหารทะเลที่นิยมบริโภคกันโดยทั่วไป    คำว่า Cephalopoda เป็นชื่อชั้นที่ใช้สำหรับเรียกหมึก แปลรวมกันได้ว่า “สัตว์หัว-เท้า” (head-footed animals) มาจากภาษากรีก

  หมึกมีความสัมพันธ์ต่อมนุษย์ในด้านแง่มุมที่เป็นอาหารให้เราบริโภคมาตั้งแต่ประวัติกาลเนื่องจากการบริโภค ที่จะรับประทานหรือทั้งจะปรุงอาหารก็ทำได้หลากหลาย กินดิบก็กินได้หรือจะตากแห้งก็หอมอร่อย นอกจากเป็นเครื่องบริโภคสำหรับมนุษย์แล้ว ลิ้นทะเลปลาหมึกยังเป็นอาหารชั้นดีให้กับนกหรือสัตว์ปีกต่างๆ เนื่องจากมันมีคุณค่าทางแคลเซียมจำนวนมากจึงนิยมใช้เป็นอาหารสัตว์เพื่อเพิ่มแคลเซียมให้ร่างกาย 

หมึกชนิดแรกที่เราจะกล่าวถึงและแนะนำในบทความนี้คือ หมึกกระดอง หมึกกระดองมีรูปร่างคล้ายๆกับหมึกกล้วย มีแผ่นกล้ามเนื้อครอบคลุมลำตัว ลำตัวเป็นกล้ามเนื้อแผ่นเนื้อหนาหุ้มอวัยวะภายใน ส่วนลำตัวเป็นถุงทรงรูปไข่  กระดองรูปทรงคล้ายใบหอกมีชื่อเรียกว่าลิ้นทะเล หนวด มีหนวดสั้น4คู่ หนวดยาว1คู่ ปลายของหนวดแต่ละเส้น คืออวัยวะที่ใช้ในการดูดจับอาหาร สามารถพบหมึกกระดองได้โดยทั่วไปในอ่าวไทยและทะเลอันดามัน หมึกกระดองสามารถนำไปประกอบอาหารทำกินกันได้ตั้งแต่ ย่าง ทอด ไปจนถึง ยำ ผัด  ก็ให้สัมผัสที่แตกต่างกันไปและอร่อยกันคนละแบบ

หมึกชนิดถัดไปคือหมึกตะเภาหรือหมึกหอม เป็นหมึกในอันดับหนึ่งของหมึกกล้วย ครีบหรือแพนข้างตัวทั้ง 2 ด้าน มีลักษณะกายภาพกว้างและแบน นัยน์ตาสีเขียว   ขนาดความยาวของมันราว26เซนติเมตร ลำตัวเป็นทรงกระบอก ตัวผู้มักจะมีขนาดเรียวและยาวกว่าตัวเมีย ส่วนของกระดองหมึกหอมจะเป็นแผ่นใสสามารถเห็นเส้นส่วนกลางกระดองได้  หนวด จะมีหนวดรอบปากทั้งหมด10เส้น คู่ยาว2เส้นและเป็นแขน8เส้น ชอบรวมกันเป็นฝูง มักหากินโดยจับสัตว์น้ำและสิ่งมีชีวิตอื่นๆที่มีขนาดเล็กกว่าเป็นอาหาร  มันสามารถกินได้มากถึง30เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัว และยามค่ำกลางคืน ยังเป็นเวลาหาของโปรดของอร่อยกินสำหรับหมึกหอมอีกด้วย 

  วิธีการตกหมึกหอมโดยทั่วไปมีสองวิธี 1.โดยวิธีการใช้ลอบเอาไข่ไปล่อ เพื่อให้หมึกมาวางไข่  2.โดยวิธีการใช้เหยื่อกุ้งปลอมลาก หรือใช้เหยื่อตกเอาตามโขดหิน เมนูอาหารที่เรานิยมนำหมึกหอมไปปรุงรับประทานบริโภคกันต่อไป ได้แก่  หมึกหอมผัดกระเพรา  หมึกหอมลวกน้ำจิ้มซีฟู้ด  หมึกหอมทอดกระเทียมพริกไทย  หมึกหอมนึ่งมะนาว  แต่ละเมนูใช้วัตถุดิบและการจัดเตรียมไม่ยากและซับซ้อน เรียกว่าเป็นหมึกที่หาง่ายตกง่าย ปรุงอาหารง่าย  แถมยังให้สัมผัสให้รสชาติที่อร่อยอีกด้วย

หมึกพันธุ์ถัดไปที่เราจะก้าวข้ามไม่กล่าวถึงไปไม่ได้เลย คือหมึกกล้วย ปลาหมึกลำตัวปล้องกลม รูปร่างเรียวยาว  มีครีบอยู่บริเวณทางด้านซ้าย เป็นลักษณะสามเหลี่ยม  มีหนวดยาว 1 คู่และหนวดสั้น4คู่  มีปุ่มดูดที่อยู่บนหนวดโดยจะเปลี่ยนรูปทรงเป็นขนสั้นๆ เพื่อสำหรับใช้ในสภาวะการสืบพันธุ์ ปลาหมึกกล้วยสามารถพบได้ตามทั่วไปในอ่าวไทย โดยเวลากลางวันจะรบอยู่ตามหน้าดินและเวลากลางคืนจะจับคู่กันออกหากินอยู่ที่บริเวณผิวน้ำ  จะออกหากินกันเป็นพิเศษโดยเฉพาะอย่างยิ่งในคืนน้ำขึ้นที่มีพระจันทร์เต็มดวง ชาวประมงจะฉวยจังหวะใช้โอกาสนี้ในการจับ โดยใช้แสงจากหลอดไฟเป็นตัวล่อ

เมนูที่มักจะนิยมนำหมึกกล้วยไปปรุงประกอบอาหารเพื่อการบริโภค ยกมาคร่าวๆอาทิเช่น หมึกกล้วยต้มเค็ม เคี่ยวจนความหวานจากตัวหมึกออกมาสลับกับน้ำจนงวดได้ที่ ก็พร้อมรับประทานกับข้าวสวยร้อนๆ หรือกินคู่น้ำจิ้มซีฟู้ดก็อร่อยตามระเบียบไปวิธีหนึ่ง  ผัดกระเพราหมึกกล้วย เสริมความหอมดับกลิ่นคาวด้วยเครื่องสมุนไพรไทย ส่งรสเข้มข้นสลับความหวาน-กรอบจากเนื้อหมึกกล้วย ทานกับข้าวสวยหอมๆโปะด้วยไข่ดาวร้อนๆกรอบๆก็ถูกจริตรสชาติคนไทย

แล้วปิดท้ายด้วยต้มยำหมึกกล้วย เมนูน้ำแกงอันขึ้นชื่อแห่งประเทศไทย ซดความหวานของปลาหมึกที่กระจายรสชาติลงไว้ในน้ำซุป แทรกด้วยกลิ่นเครื่องต้มยำ หอมตัดด้วยกลิ่นใบมะกรูด ใบผักชีฝรั่งปลายๆ ก็เข้ากันอย่างเอร็ด ราวกับตะกายว่ายจากน้ำทะเลลงสู่หม้อให้เราซดกันเกลี้ยงอย่างอร่อยเพื่อการนี้โดยเฉพาะ

ปลาหมึก เต็มประโยชน์ของโฉดจากน้ำเค็ม

ปลาหมึกกับประโยชน์   สำหรับทางด้านเรื่องคุณประโยชน์ของหมึกนั้นในทางคุณประโยชน์ต่อมนุษย์ อย่างแรกหมึก มีสารที่ส่งประสิทธิภาพในการลดไขมันคอเลสเตอรอลลงได้ราวประมาณ 20 เปอร์เซ็นต์ และลดระดับไขมัน         ไตรกลีเซอไรด์ลงได้ถึงประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ทีเดียว

นอกจากนี้มันยังช่วยยับยั้งการสร้างไขมันในตับและลดการดูดซึมกรดน้ำดีในลำไส้เล็กลงได้อย่างมีประสิทธิภาพมากอีกด้วย คุณประโยชน์ข้อถัดไปนั่นคือ โอเมกา3ในปลาหมึกที่มีส่วนช่วยเรื่องการเพิ่มขึ้นของการเจริญเติบโตในเด็ก ไม่ว่าจะเป็นการช่วยเพิ่มสมาธิ สติปัญญา ทั้งยังมีส่วนช่วยในการป้องกันการอักเสบของกระดูก ข้อ และกล้ามเนื้อได้อีกด้วย

นอกจากนี้ประโยชน์ของปลาหมึกยังคงมีอีกมากมายที่ยังคงไม่ถูกกล่าวถึง ที่เรายกขึ้นมาเป็นเพียงคุณประโยชน์ข้างต้นที่ปลาหมึกมอบให้กับมนุษย์เพียงเท่านั้น

แหล่งที่มารูปภาพ

https://cooking.kapook.com/view196162.html

บทความที่อาจสนใจ 5 เมนูปลาหมึก 2021 อร่อยถูกใจทั้งครอบครัว